For the second half of your life...

အခုဒီစာစုဟာ ကၽြန္္ေတာ့္ရဲ ႔ အစ္မတစ္ေယာက္လို ရင္းႏွီးခ်စ္ခင္ေလးစားရတဲ့ မသစၥာအလင္း (http://www.thitsaralin.org) (http://www.facebook.com/thanthan.sein) ရဲ ႔ ဇူလိုင္လ (၂၀)ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္မယ့္ အႏွစ္ ငါးဆယ္ျပည့္ ေရႊရတုေမြးေန႔အထိမ္းအမွတ္အတြက္ ေမြးေန႔လက္ေဆာင္အျဖစ္ အမွတ္တရ ေရးသားထားတာျဖစ္ပါေၾကာင္းခင္ဗ်ား......

*******************************************************

အမေရ

ဒီရက္ပိုင္းထဲ စိတ္ကူးေပၚလာတာႏွင့္ ေက်ာင္းတက္တုန္းက Class Work အတြက္ ဖတ္ခဲ့ရတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ကို အြန္လိုင္းမွာ ျပန္ရွာဖတ္ျဖစ္တယ္။ စာအုပ္ေရးတဲ့သူက ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ အသက္ (၉၆) ႏွစ္အရြယ္ႏွင့္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ျပီျဖစ္တဲ့ ကမၻာေက်ာ္စီမံခန္႔ခြဲမႈဘာသာရပ္ပညာရွင္ Peter Drucker ရဲ ႔ Management Challenges for the 21st Century ဆိုတဲ့ စာအုပ္ပါ။ အဲဒီစာအုပ္ကို ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွာ သူေရးျပီး ထုတ္ေ၀ခဲ့တာ ဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္ သူ႔အသက္ ၉၀ ေလာက္ေတာ့ ရွိျပီေပါ့။ စာအုပ္မွာ အခန္းၾကီး (၆)ခန္းပါတယ္။ ဟိုးအရင္စဖတ္တုန္းကတည္းက ကၽြန္ေတာ္က ေနာက္ဆံုးအခန္းျဖစ္တဲ့ အခန္း (၆) ကို စိတ္၀င္တစားဖတ္ျဖစ္ခဲ့တာ။ အခုတစ္ခါ ျပန္ဖတ္ေတာ့လည္း အဲဒီအခန္းကိုပဲ တန္းျပီး ဖတ္မိျပန္တယ္။ အခန္း (၆) ရဲ ႔ ေခါင္းစဥ္က Managing Oneself တဲ့။ အဲဒီ Chapter မွာ ထပ္ျပီး ေခါင္းစဥ္ငယ္ေလး (၇) ခုႏွင့္ ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ထားပါတယ္။ အဲဒီေခါင္းစဥ္ငယ္ေလးေတြထဲက တစ္ခုကို ဖတ္ရင္းက အစ္မေမြးေန႔ကို သတိရသြားျပီး ဒီႏွစ္ အစ္မအတြက္ ေမြးေန႔လက္ေဆာင္ကို ဒီေခါင္းစဥ္ထဲကအေၾကာင္း ျပန္ေျပာျပရင္း ပို႔စ္တစ္ပုဒ္ေရးဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေခါင္းစဥ္ငယ္ေလးက The Second Half Of Your Life တဲ့ အမေရ။

Peter Drucker က ေခါင္းစဥ္ငယ္ စစခ်င္းမွာ What to do with the second half of one's life? ဆိုတာေလးႏွင့္ ေမးခြန္းေမးထားတယ္။ လူေတြဟာ အလုပ္တစ္ခုမွာ ေတာက္ေလွ်ာက္ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္၊ သံုးဆယ္ေလာက္ လုပ္လာၾကျပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔ေတြဟာ သူတို႔လုပ္ေနရတဲ့ အလုပ္ေတြအေပၚမွာ ျငီးေငြ႔လာတတ္ၾကတယ္။ အလုပ္အေပၚထားတဲ့ သူတို႔ရဲ ႔သေဘာထားအျမင္ေတြ ေျပာင္းလာတတ္ၾကတယ္။ အလုပ္က သူတို႔အတြက္ စိန္ေခၚမႈမရွိေတာ့ဘူးလို႔ ခံစားလာၾကရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အသက္ေလးဆယ္ပတ္ခ်ာလည္မွာ လူေျပာမ်ားၾကတဲ့ "Mid-Life Crisis" ဆိုတဲ့ ျပႆနာကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားခံစားၾကရပါတယ္တဲ့။ လက္ရွိသူတို႔လုပ္ေနရတဲ့အလုပ္ေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ပဲ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္လုပ္ႏိုင္ေနပါေစ၊ အဲဒီအလုပ္ႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ေလ့လာသင္ယူမႈ (Learning) အသစ္ေတြလည္း မလုပ္ႏိုင္ေတာ့သလို၊ မိမိအလုပ္ႏွင့္ပတ္သက္ျပီး Contribution ေတြလည္း လုပ္ႏိုင္ဖို႔ အားနည္းသြားပါတယ္တဲ့။

ဒီေနရာမွာ ကိုယ္ကာယကို ဦးစားေပးျပီး အလုပ္လုပ္ၾကရတဲ့ သူေတြအေနႏွင့္ဆိုရင္ အဲဒီေလာက္ ႏွစ္ေတြအမ်ားၾကီးအလုပ္လုပ္ျပီးသြားခ်ိန္မွာ သူတို႔ရဲ ႔ ခႏၶာကိုယ္ေရာ၊ စိတ္ေရာဟာ အင္မတန္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္သြားၾကျပီျဖစ္လို႔ ေနာက္က်န္ေသးတဲ့ သူတို႔ရဲ ႔ဘ၀သက္တမ္းကို ႏွစ္ျပည့္ ဆက္ျပီးေနထိုင္ရအံုးမယ္ဆိုရင္ေတာင္မွ သိပ္ျပီး မယ္မယ္ရရ မလုပ္ႏိုင္ၾကေတာ့ပါဘူးတဲ့။ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးပဲ ဘ၀ကို ရွင္သန္ေနထိုင္ျပီး အခ်ိန္ေတြကို ကုုန္ဆံုးပစ္လိုက္ၾကတာ မ်ားပါတယ္တဲ့။

ဒါေပမယ့္ အသိဉာဏ္ကို အေျချပဳျပီး အလုပ္လုပ္ၾကရတဲ့သူေတြ (Knowledge Workers) အေနႏွင့္ကေတာ့ အသက္သံုးဆယ္ေလာက္က သူတို႔အတြက္ စိန္ေခၚမႈေတြအျဖစ္သတ္မွတ္ခဲ့တဲ့အလုပ္ေတြဟာ သူတို႔အသက္ငါးဆယ္ေလာက္မွာ ေသခ်င္ေလာက္ေအာင္ပ်င္းရတဲ့ကိစၥေတြျဖစ္သြားေပမယ့္လည္း သူတို႔မွာ ကိုယ္ေရာ၊ စိတ္မွာပါ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္းေတြက ဆက္ျပီးက်န္ေနပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီလို အသိဉာဏ္အေျချပဳျပီး အလုပ္လုပ္ေနတဲ့သူေတြအေနႏွင့္ သူတို႔ရဲ ႔ က်န္ေနတဲ့သက္တမ္းတစ္၀က္ကို ဘယ္လိုျဖတ္သန္းေက်ာ္လြန္မယ္ဆိုတာကို ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားဖို႔ အေရးတၾကီးလိုအပ္ပါတယ္လို႔ စာေရးသူက ဆိုပါတယ္ အစ္မေရ။

ဒီေနရာမွာ သူက အေျဖ (၃) ခုကို ေရြးထုတ္ျပီး ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။

နံပါတ္ (၁) က Career အသစ္တစ္ခုႏွင့္ ဘ၀ကို ျပန္စပါ တဲ့။ လက္ရွိလုပ္ေနတဲ့အလုပ္ႏွင့္ သဘာ၀ခ်င္းမတူ၊ ပတ္၀န္းက်င္ခ်င္းမတူတဲ့ အျခားအလုပ္ပံုစံအသစ္တစ္မ်ိဳးကို ေျပာင္းလုပ္ဖို႔ တိုက္တြန္းထားတာပါ။ ဥပမာ- အရင္က အစိုးရ၀န္ထမ္းလုပ္ေနတဲ့သူက ကိုယ္ပိုင္အလုပ္တစ္ခုေျပာင္းလုပ္တာမ်ိဳး၊ အရင္က ပန္းခ်ီဆြဲေနတဲ့ပန္းခ်ီဆရာက စာေရးဆရာ ေျပာင္းလုပ္တာမ်ိဳး။ အဲလိုမ်ိဳး ေျပာင္းလုပ္ၾကည့္ပါတဲ့။

နံပါတ္ (၂) က Parallel Career ကို ျပိဳးေထာင္ယူပါလို႔ ေျပာပါတယ္။ အခုလက္ရွိ အခ်ိန္ျပည့္လုပ္ေနတဲ့ မိမိအလုပ္ကေန အခ်ိန္ကို ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ျပီး တျခား မိမိစိတ္၀င္စားတဲ့၊ လုပ္ခ်င္တဲ့ Career အသစ္တစ္ခုအတြက္ အခ်ိန္ေပးလိုက္တာမ်ိဳးပါ။ ဒီပံုစံကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလုပ္ၾကတယ္၊ ေအာင္ျမင္မႈလည္း ရၾကတယ္လို႔ စာေရးသူကေျပာထားပါတယ္။ ဒီနံပါတ္(၂) အေျဖႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ကၽြန္ေတာ္သတိထားမိတာေတာ့ အခုေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံျခားက Celebrity ေတြ အဲဒါမ်ိဳးေတြလုပ္ေနၾကတာမ်ားလာတယ္။ သူတို႔လုပ္ေနတဲ့ အႏုပညာလုပ္ငန္းကိုလည္း အရွိန္မပ်က္ဆက္လုပ္ရင္းက တျခားအခ်ိန္ေတြမွာ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ တက္တက္ၾကြၾကြပါ၀င္လႈပ္ရွားလာၾကတယ္။ ထင္သာျမင္သာေတြထဲကဆိုရင္ ဟိုတစ္ပတ္ေလာက္ကမွ ျမန္မာျပည္လာလည္သြားတဲ့ Jackie Chan တို႔၊ မင္းသမီး Angelina Jolie တို႔၊ U2 အဖြဲ႔က Bono တို႔ဆို သူတို႔လုပ္ေနတာေတြက ဒီလမ္းေၾကာင္းထဲ ၀င္ေနတာကို ထင္ထင္ရွားရွားေတြ႔ရတယ္ အစ္မေရ။ ေနာက္ အဆိုေတာ္ Celine Dion က်ေတာ့ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြလည္း လုပ္ေနသလို၊ အျခားတစ္ဘက္မွာလည္း Perfume ကုမၸဏီကိုပါ တည္ေထာင္ထားေသးတယ္။ ဒီလိုပံုစံမ်ိဳး လုပ္ေနၾကတဲ့သူေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး ျမင္ဖူး၊ ၾကားဖူးေနတာပါပဲ။ ပင္မ မိမိလုပ္ေနတဲ့ အလုပ္ကိုလည္း အရွိန္မပ်က္လုပ္ရင္း၊ တျခားကိုယ္၀ါသနာပါတဲ့အလုပ္ကိုပါ တျပိဳင္တည္း လုပ္သြားၾကတာမ်ိဳးေပါ့။

နံပါတ္ (၃) ကေတာ့ Social Entrepreneurs အျဖစ္ ရပ္တည္ေနထိုင္သြားပါတဲ့။ လက္ရွိလုပ္ေနတဲ့အလုပ္မွာ အဆင္ေျပေန၊ ေအာင္ျမင္ေနေပမယ့္လည္း အဲဒီအလုပ္ကေန မိမိရဲ ႔ အခ်ိန္ေတြကို တစ္စ တစ္စ ေလွ်ာ့ရင္း အျခားတစ္ဘက္မွာ အက်ိဳးအျမတ္မေမွ်ာ္ကိုးတဲ့ Non Profit အလုပ္ေတြကို တိုးတိုးလုပ္သြားျပီး ေနာက္ဆံုးမွာ မိမိရဲ ႔မူရင္းအလုပ္ကို လံုး၀စြန္႔လႊတ္လိုက္တာမ်ိဳးလို႔ စာေရးသူကေျပာထားတာပါ။ နံပါတ္(၃) ပံုစံမ်ိဳးႏွင့္ ဒီဆယ္စုႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ ထင္ထင္ရွားရွားႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ေခါင္းထဲ တန္းေပၚလာတဲ့သူကေတာ့ Bill Gates ပါပဲ။ သူလုပ္သြားတဲ့လမ္းေၾကာင္းက ဒီပံုစံမ်ိဳးျဖစ္ေနတာ သတိထားမိတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ သူဟာ သူတည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ Microsoft မွာ Non-executive Chairman ဆိုတဲ့ ေနရာကိုပဲယူထားျပီး လက္ရွိမွာ သူတကယ္လုပ္ေနတာေတာ့ တစ္ကမၻာလံုးမွာရွိတဲ့ လိုအပ္တဲ့ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးက႑ေတြမွာ သူပိုင္ေငြေတြလိုက္လွဴတယ္၊ တျခားသူေ႒းေတြကိုလည္း လွဴေအာင္ လိုက္တိုက္တြန္းေပးတယ္။ Philanthropist တစ္ေယာက္အျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာဆိုရင္ေတာ့ ကိုေက်ာ္သူႏွင့္မေရႊဇီးကြက္တို႔လိုမ်ိဳး လို႔ ေျပာလို႔ရမယ္ထင္တယ္။

ပီတာဒရပ္ကာၾကီးက ဆက္ေျပာထားတာေတာ့ က်န္ေနတဲ့သက္တမ္းတစ္၀က္ကို ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ပံုစံအတိုင္း၀င္ေအာင္ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္တဲ့သူေတြက လူနည္းစုပါပဲတဲ့။ က်န္တဲ့လူအမ်ားစုကေတာ့ လက္ရွိလုပ္ေနတဲ့အလုပ္ကိုပဲ ဆက္လုပ္ရင္း၊ ပ်င္းပ်င္းရိရိႏွင့္ ဘ၀ကိုျဖတ္သန္းရင္း၊ ပင္စင္ယူရမယ့္ေန႔ (အနားရမယ့္ေန႔)ကို ထိုင္ေမွ်ာ္ရင္း အခ်ိန္ေတြကို ကုန္ဆံုးပစ္လိုက္ၾကပါတယ္တဲ့။ လူနည္းစုျဖစ္တဲ့ သက္တမ္းတစ္၀က္ကို စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္တဲ့သူေတြကေတာ့ သူတို႔ရဲ ႔ က်န္ေနတဲ့ ဘ၀သက္တမ္းကို မိမိအတြက္ႏွင့္ လူ႔ပတ္၀န္းက်င္အသိုင္းအ၀ိုင္းအတြက္ အခြင့္အလမ္းတစ္ရပ္အျဖစ္ ျမင္ထားၾကတဲ့သူေတြပါပဲတဲ့။ ဒီလို က်န္တဲ့သက္တမ္းတစ္၀က္ကို စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ဖို႔အတြက္ လူတိုင္းဟာ သက္တမ္းတစ္၀က္မေရာက္ခင္ကတည္းက ၾကိဳတင္စီမံကိန္းခ်ျပီး ျပင္ဆင္ထားသင့္တယ္လို႔ အၾကံေပးထားပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ မိမိလက္ရွိလုပ္ေနတဲ့ လုပ္လက္စအလုပ္ ေအာင္ျမင္ေနတုန္းအခ်ိန္မွာကတည္းက ဒုတိယသက္တမ္းတစ္၀က္ကို ဘယ္ပံုအသံုးခ်မယ္ဆိုတာ ၾကိဳျပင္ထားသင့္ျပီလို႔ သတိေပးထားပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ အသက္သံုးဆယ္ေက်ာ္အရြယ္ေလာက္ကတည္းက ျပင္ထားပါလို႔ဆိုပါတယ္။ တကယ္လို႔ အခုလက္ရွိအခ်ိန္မွာ မိမိအေနႏွင့္ ေနာင္က်န္ေနတဲ့ သက္တမ္းအတြက္ ဆက္လုပ္ဖို႔ လုပ္ခ်င္တာ တစ္ခုခု (သို႔) ၀ါသနာပါတာတစ္ခုခုမရွိေသးဘူးဆိုရင္ အခုအခ်ိန္ကတည္းက ေစာေစာစီးစီး ၀ါသနာတစ္ခုခုကို မျဖစ္မေန ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ထားသင့္ေၾကာင္း ထပ္ေလာင္းလို႔ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

ႏွစ္ေပါင္း (၉၀)ေက်ာ္ ဘ၀ကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ႏွင့္ျဖတ္သန္းလာခဲ့ျပီးတဲ့ ကမၻာေက်ာ္စီမံခန္႔ခြဲမႈပညာရွင္တစ္ေယာက္ရဲ ႔ ၂၁ရာစုမွာ ရွင္သန္က်န္ရွိခဲ့မယ့္ လူသားေတြအတြက္ အၾကံေပးခ်က္ေတြပါပဲ အမေရ။ သူကေတာ့ ေလာကီဘက္ကေနျပီး လူသားတစ္ေယာက္အတြက္ အေကာင္းဆံုးဘ၀ကို အသံုးခ်ႏိုင္မယ့္ ပံုစံေတြကို စဥ္းစားျပီး ေျပာျပသြားခဲ့တာပါပဲ။

ဒီေနရာမွာ သူက Knowledge Workers ေတြရဲ ႔ ဘ၀အေျခအေနကို ေယဘူယ်ျခံဳၾကည့္ျပီး ေျပာသြားခဲ့တာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျဖည့္စဥ္းစားဖို႔လိုတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ ႔ စီးပြားေရးစနစ္၊ ႏိုင္ငံေရးစနစ္၊ လူမႈေရးစနစ္အေနအထားေတြႏွင့္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ ႔ လက္ရွိအေျခအေန ဘ၀ရပ္တည္ေနမႈေတြႏွင့္ ဒီအေျဖသံုးမ်ိဳးထဲက တစ္ခုခုကို ေရြးခ်ယ္အသံုးခ်ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျဖစ္ႏိုင္မလားဆိုတာမ်ိဳးပါ။ ေနာက္ထပ္ျဖည့္ျပီး စဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ေတြမွာ မိမိ မိသားစုရဲ ႔ စား၀တ္ေနေရးက အဆင္ေျပေျပ ရပ္တည္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားရွိေနျပီလား၊ ကိုယ္ၾကည့္ရႈေထာက္ပံ့ရမယ့္ သားသမီးေတြ၊  မိဘေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းေတြကေရာ လက္လႊတ္လို႔ရတဲ့ အေျခအေနေရာက္ျပီလား၊ ကိုယ္တိုင္ရဲ ႔ က်န္းမာေရးအေျခအေနကေရာ ေကာင္းမြန္ေနတုန္းလား စတဲ့ တျခားအခ်က္ေလးေတြလည္း ပါပါမယ္။ ဒီအေျခအေနေတြအားလံုးကို ျခံဳငံုသံုးသပ္ၾကည့္ျပီးမွ ဘယ္လို ဘယ္ပံု ကူးေျပာင္းႏိုင္မလဲ ဆက္စဥ္းစားရမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုအေနႏွင့္ ထပ္ျဖည့္ေျပာရအံုးမယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဘာသာေရးရႈေထာင့္ကပါ စဥ္းစားလိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ Career ကို ေျပာင္းတဲ့အခါမွာ ေလာကီကိစၥတစ္ခုတည္းလည္း မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ လူသားအက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းခ်ည္းပဲလည္း မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ေလာကုတၱရာအေရး၊ သံသရာအေရး၊  ဘ၀လြတ္ေျမာက္ေရးကိစၥေတြကိုပါ ထည့္စဥ္းစားဖို႔လိုအပ္လာပါတယ္။ ဒီေတာ့ Career ကို ေျပာင္းတဲ့အခါမွာ ေလာကီၾကီးပြားေရး၊ Society ဖြံ ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရးခ်ည္းမဟုတ္ပဲ မိမိရဲ ႔ Insight Development ကိုပါ ထည့္တြက္ဖို႔ လိုလာပါလိမ့္မယ္။

ဒီေတာ့ Peter Drucker ရဲ ႔ အေျဖေတြကို မွီးျပီး က်န္ေနတဲ့သက္တမ္းတစ္၀က္မွာ ဘာသာေရးကိုပါ ကိုယ့္ဘ၀ထဲကအခ်ိန္ေတြကို ဖဲ့ေပးခ်င္တဲ့သူေတြအတြက္ ဓမၼအေရးပါ ပါတဲ့ Career အသစ္တစ္ခုကို ဘယ္လို အေျပာင္းအလဲလုပ္ၾကည့္ရင္ေကာင္းမလဲဆိုတာကို ကိုယ့္ဖာသာ Customized လုပ္ျပီး စဥ္းစားၾကည့္ၾကရေအာင္ဗ်ာ။

နံပါတ္(၁) အေနႏွင့္ ေလာကီေရးကိစၥေတြကို လံုး၀ရပ္လိုက္ျပီး၊ ေနာက္ လူ၀တ္ကိုပါစြန္႔ျပီး (ရဟန္းအျဖစ္၊ သီလရွင္အျဖစ္၊ ရာသက္ပန္ေယာဂီအျဖစ္ႏွင့္) ေလာကုတၱရာသီးသန္႔ပဲ လုပ္ေတာ့မယ့္နည္းပါ။ ဒီနည္းက Risk ေတာ့ အေတာ္မ်ားမယ္ အမေရ။ ေတာ္ရံုသတၱိႏွင့္ေတာ့ လုပ္ဖို႔မလြယ္ဘူးလို႔ျမင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘုရားလက္ထက္ကစလို႔ ယခုေခတ္တိုင္ေအာင္ တခ်ိဳ ႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္ေတြ လုပ္သြားႏိုင္တာေတြ႔ရပါတယ္။ ရဟန္းေတာ္ေတြထဲမွာဆိုရင္ အခုလက္ရွိ ထင္ထင္ရွားရွားျဖစ္ေနတဲ့ ဆရာေတာ္အခ်ိဳ ႔ကို  ၾကည့္ရင္ အဲဒီ နံပါတ္(၁) အေျဖကို လိုက္သြားၾကတဲ့သူေတြဆိုတာ သတိထားမိပါတယ္။ သီလရွင္ေတြထဲမွာလည္း အနည္းအက်ဥ္းေတာ့ ေတြ႔မိတယ္။ ရာသက္ပန္ေယာဂီလုပ္သြားတဲ့သူ အခ်ိဳ ႔လည္း ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ ေျမးအဖြားလိုခ်စ္တဲ့ အဖြားသားအမိႏွစ္ေယာက္ဆိုရင္ သမီးကအသက္ေလးဆယ္ေက်ာ္၊ အေမက အသက္ေျခာက္ဆယ္ေလာက္မွာ ပိုင္ဆိုင္တာေတြအားလံုးကို ထုခြဲေရာင္းခ်ျပီး ရိပ္သာတစ္ခုမွာ အျပီးသြားေနလိုက္ပါေတာ့တယ္။ အဲဒီရိပ္သာမွာပဲ ႏွစ္ေယာက္လံုး ေခါင္းခ်သြားၾကပါတယ္။ ဟိုရက္ပိုင္းေလာက္က ဒီက ကၽြန္ေတာ့္မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ေျပာျပလို႔ သိရတာ သိပ္မၾကာခင္ကမွ သူ႔အစ္မ၀မ္းကြဲတစ္ေယာက္လည္း ပိုင္ဆိုင္တာအားလံုးကို စြန္႔လႊတ္လိုက္ျပီး ဆရာေတာ္တစ္ပါးရဲ ႔ ရိပ္သာမွာ အျပီးသြားေနလိုက္ပါတယ္တဲ့။ ထုခြဲေရာင္းခ်သြားတာေတာင္မဟုတ္ဘူး။ အျပီးစြန္႔လိုက္တာပါတဲ့ အစ္မေရ။ ၾကားရတာ အံ့ဖြယ္ရွိေလစြ လို႔ပဲ ေရရြတ္မိပါတယ္။

နံပါတ္ (၂) ကေတာ့ လက္ရွိ လုပ္လက္စအလုပ္ေတြကို လုပ္ရင္းႏွင့္ တစ္ဘက္ကလည္း ဓမၼလမ္းကို လိုက္မယ့္နည္းေပါ့။ ဒီလို ပုဂၢိဳလ္ေတြကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုေတြ႔ေန၊ ျမင္ေနရပါတယ္။ ေလာကီဘက္က အခ်ိန္မ်ားမ်ား၊ ေလာကုတၱရာဘက္က အခ်ိန္နည္းနည္းယူျပီးလုပ္ေနၾကတဲ့သူေတြ ရွိသလို၊ ေလာကီဘက္က အခ်ိန္နည္းနည္း၊ ေလာကုတၱရာဘက္က အခ်ိန္မ်ားမ်ားယူျပီး လုပ္ေနၾကတဲ့သူေတြလည္း ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ရဲ ႔ မိဘႏွစ္ပါးဆိုရင္ တစ္ေယာက္ကို တစ္လစီ အလွည့္က် ရိပ္သာ၀င္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္ရိပ္သာ၀င္ေနတုန္း က်န္တဲ့တစ္ေယာက္က အိမ္မႈကိစၥ၊ သားေရး သမီးေရးကိစၥေတြ လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ကၽြန္ေတာ့္အသိ ဆရာသမားတစ္ေယာက္ကေတာ့ အျမဲတမ္း ႏွစ္လတစ္ၾကိမ္ ရဟန္းခံျပီး ဆယ္ရက္ တစ္ပတ္ေလာက္ တရားအားထုတ္တတ္ပါတယ္။

နံပါတ္ (၃) အေနႏွင့္ကေတာ့ ေလာကီလူ၀တ္ကိုလည္း မစြန္႔ပဲ ေလာကုတၱရာသီးသန္႔ကို ေဇာက္ခ်လုပ္တဲ့နည္းပါ။ ဒီလိုမ်ိဳးလုပ္ေနတာမ်ိဳးကို ေတြ႔ရမွာကေတာ့ ဘုရားလက္ထက္ကဆိုရင္ စိတၱသူၾကြယ္တို႔  ခုဇုတၱရာတို႔လိုမ်ိဳးေပါ့အမေရ။ ဒီဘက္ေခတ္မွာဆိုရင္ေတာ့ ဟိုးဘက္ႏွစ္ေတြမွာဆိုရင္ လူသိမ်ားခဲ့တဲ့ အနာဂါမ္ဆရာသက္ၾကီးတို႔၊ ပခုကၠဴဦးၾကည္တို႔၊ ဆရာၾကီး ဦးဘခင္တို႔၊ ဒီဘက္ေခတ္ထဲမွာဆိုရင္ ဆရာၾကီးဦးဂိုအင္ကာတို႔၊ ဆရာမၾကီးေဒၚခင္လွတင္တို႔၊ အေနာက္တိုင္းကဆိုရင္ Joseph Goldstein တို႔ စသျဖင့္ ေျပာလုိ႔ရမယ္ထင္ပါတယ္။ တျခားလည္း အမ်ားၾကီးရွိအံုးမွာပါ။ သူတို႔လည္း သူတို႔ဘ၀အေျခအေနေတြ၊ သူတို႔ျဖည့္ခဲ့တဲ့ပါရမီ၊ ေတာင္းခဲ့တဲ့ဆုေတာင္းေတြေၾကာင့္ လူ၀တ္ကိုမစြန္႔ပဲ တရားအတြက္ အခ်ိန္ျပည့္ ဘ၀ေပးျပီး လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ၾကတာျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္ထပ္တစ္ခါ ကိုယ့္ရဲ ႔ ဘ၀ေပးအေျခအေနေပၚမူတည္ျပီး ျဖည့္ျပီးစဥ္းစားရမယ့္ အခ်က္ေတြလည္း ရွိအံုးမယ္ အမေရ။ အဲဒါေတြထဲကမွ ကၽြန္ေတာ့္အေနႏွင့္ အသက္အရြယ္ရယ္၊ မိသားစုအေျခအေနရယ္၊ က်န္းမာေရးရယ္ကို Highlight လုပ္ျပီး စဥ္းစားၾကည့္ခ်င္တယ္။

အရြယ္ႏွင့္ပတ္သက္ျပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကိုးကားျပီး ေျပာေလ့ေျပာထရွိတဲ့ စကားတစ္ခုရွိပါတယ္။ “ပထမအရြယ္မွာပညာရွာ၊ ဒုတိယအရြယ္မွာ ဥစၥာရွာ၊ တတိယအရြယ္မွာ တရားရွာ” ဆိုတဲ့စကားပါ။ အရင္ကေတာ့ လူၾကီးေတြေျပာေနၾကတာ နားယဥ္ေနေတာ့ ဒါကို သိပ္မစဥ္းစားမိပဲ ေျပာျဖစ္၊ လက္ခံျဖစ္ခဲ့တာပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ ဒီစကားက အျပည့္အ၀မမွန္ဘူးဆိုတာ တကယ္လက္ေတြ႔ဘ၀ကို ျဖတ္သန္းလာတဲ့အခ်ိန္မွာ တစ္စတစ္စ ထင္ရွားလာပါတယ္။ ပညာဆိုတာ တကယ္ေတာ့ ပထမအရြယ္တစ္ခုတည္းရွာလိုက္ရံုႏွင့္ မျပီးသြားတာမ်ိဳးပါ။ ေသတဲ့အထိ ကိုယ့္အတြက္ လိုအပ္မယ့္ ပညာအမ်ိဳးမ်ိဳးက သင္ယူေနရဆဲပါပဲ။ ဥစၥာရွာတာလည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းပါပဲ။ ျပည္တြင္းမွာေရာ၊ ျပည္ပမွာပါ ပထမအရြယ္မွာကတည္းက အလုပ္လုပ္ျပီး ပိုက္ဆံရွာေနၾကရတဲ့လူငယ္ေတြကို ျမင္ေန ေတြ႔ေနရတာပါပဲ။ မရွာလို႔မွမရတာ။ ေခတ္အေျခအေန၊ ဘ၀အေျခအေနေတြအရ ရွာမွျဖစ္ေတာ့မွာမို႔ ရွာေနၾကရပါတယ္။ အေျခအေနမေပးခဲ့ရင္ တတိယအရြယ္တိုင္ေအာင္လည္း ဥစၥာစီးပြားဆိုတာၾကီးက ဆက္ရွာေနၾကရတာပါ။

တရားရွာတာမွာကေတာ့ တတိယအရြယ္အထိ မေစာင့္ပဲ ေစာႏိုင္သမွ် ေစာေလ ေကာင္းေလပဲလို႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ေျပာထားခဲ့တဲ့စကားေတာ္က ရွိျပီးသားပါပဲ အမေရ။ တရားကို ေစာေစာမရွာလို႔ အက်ိဳးဆုတ္ယုတ္ရပံုႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ဓမၼပဒက ဂါထာေလးတစ္ပုဒ္ရွိပါတယ္။

သူမုိက္တုိ႔သည္ အရြယ္ရွိခုိက္ ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ မက်င့္လုိက္မိ၊ ဥစၥာကုိလည္း မရလုိက္မိ ေသာေၾကာင့္ ငါးကုန္ခမ္းေသာ ညြန္အုိင္၌ အေတာင္ကြ်တ္ေသာ ၾကိဳးၾကာအုိတုိ႔ကဲ့သုိ႔ အရြယ္လြန္ေသာအခါ  ၾကံမိႈင္၍သာ ေနၾကရကုန္၏။

သူမုိက္တုိ႔သည္ အရြယ္ရွိခုိက္ ျမတ္ေသာအက်င့္ကုိ မက်င့္လုိက္မိ၊ ဥစၥာကုိလည္းမရလုိက္မိေသာေၾကာင့္
ေလးမွ လြတ္ျပီးေနာက္ အရွိန္ကုန္ေသာ ျမွားကဲ့သုိ႔ ေရွးျဖစ္ေဟာင္းသုခတုိ႔ကုိ ညဥ္းတြား ေအာက္ေမ့၍သာ   ေနၾကရကုန္၏။  ( ဓမၼပဒ . ဇရာ၀ဂၢ ၁၅၅၊ ၁၅၆ မဟာဓနေသ႒ိ )

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးက အခါတစ္ပါးမွာ ေတာင္းစားရတဲ့  ဘ၀ကို ေရာက္ေနၾကတဲ့ မဟာဓနသူေ႒းလင္မယား အဖိုးၾကီးအဖြားၾကီး ႏွစ္ေယာက္ကို ျမင္ျပီး အရွင္အာနႏၵာကို ေျပာခဲ့တာရွိပါတယ္။ ဒီလင္မယားႏွစ္ေယာက္ဟာ ပထမအရြယ္မွာ တရားအားထုတ္ရင္ ေယာက်ာ္းက ရဟႏၱာ၊ မိန္းမက အနာဂါမ္ျဖစ္မယ္၊ ဒုတိယအရြယ္မွာအားထုတ္ရင္ ေယာက်ာ္းကအနာဂါမ္၊ မိန္းမက သကဒါဂါမ္ျဖစ္မယ္၊ တတိယအရြယ္မွာ အားထုတ္ရင္ေတာင္ ေယာက်ာ္းက သကဒါဂါမ္၊ မိန္းမက ေသာတာပန္ျဖစ္အံုးမယ္ စသျဖင့္ေပါ့။ အခု ေနာက္ဆံုး ေသခါနီးအရြယ္ေရာက္မွေတာ့ ဘာမွလုပ္လို႔မရေတာ့ဘူးဆိုတာေလး ေျပာသြားခဲ့တာ အမလည္း သိျပီးသားပါ။ ဒီတရားေတာ္ကို ဖတ္ရေတာ့ အသက္အရြယ္ႏွင့္ တရားအသိဉာဏ္ရဖို႔ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေနမႈကို ေစ့ေစ့ေတြးေလ ထိတ္လန္႔သံေ၀ဂရျဖစ္ရေလပါပဲ။

ေနာက္တစ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ မိသားစုအေျခအေနဆိုတာေလးကို ေတြးၾကည့္မိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြမွာ အသီးသီး ဆိုင္ရာ မိသားစုအသိုက္အျမံဳေတြ ကိုယ္စီရွိေနၾကပါတယ္။ ကိုယ္က အဲဒီမိသားစုမွာ အေရးပါတဲ့အခန္းက႑ကေနပါ၀င္ေနရတဲ့သူ၊ ဦးစီးဦးေဆာင္လုပ္ေနရတဲ့သူဆိုရင္ ဘ၀ဦးတည္ခ်က္ကို ဓမၼဘက္လွည့္ေတာ့မယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ေတာ့မယ့္အခါဆိုရင္ အေတာ္ေလးဦးေႏွာက္ကို အလုပ္ေပးရပါလိမ့္မယ္။ သားသမီးရွိတဲ့သူဆိုရင္ သားသမီးေတြကို လက္လႊတ္လို႔ရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ျပီလား၊ သူတို႔ေတြ ကိုယ့္ေျခေထာက္ေပၚ ကိုယ္ရပ္ႏိုင္တဲ့အေနအထားမ်ိဳးျဖစ္ၾကျပီလားဆိုတာမ်ိဳး၊ ဇနီးခင္ပြန္းေတြကေရာ ကိုယ့္အေပၚနားလည္မႈေပးႏိုင္တဲ့ အေနအထားမွာ ရွိျပီလားဆိုတာမ်ိဳး၊ မိဘေတြကို လုပ္ေကၽြးျပဳစုေနရတဲ့သူေတြဆိုရင္လည္း မိဘေတြကို ဘယ္သူက ဆက္ျပီး တာ၀န္ယူေစာင့္ေရွာက္ေပးႏိုင္မလဲဆိုတာမ်ိဳး၊ ကိုယ့္အေနႏွင့္ ဆက္ျပီးမိသားစုတာ၀န္ကို မလုပ္ေပးႏိုင္ေတာ့တဲ့အခ်ိန္မွာ က်န္ေနခဲ့မယ့္သူေတြ ဆက္ျပီး ရင္းႏွီးစားေသာက္ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ လံုေလာက္ျပည့္စံုမႈရွိမရွိဆိုတာမ်ိဳးေတြ ေထာင့္ေစ့ေနေအာင္ စဥ္းစားရပါလိမ့္မယ္။

ကၽြန္ေတာ္ ရိပ္သာတစ္ခုမွာ ဦးဇင္းတစ္ပါးအေၾကာင္းသိခဲ့ရဖူးတယ္။ အသက္ငါးဆယ္ေက်ာ္အရြယ္မွာ တရားေတြအားထုတ္ရင္း ေလာကီကို စိတ္ကုန္လာေတာ့ ဘုန္းၾကီး၀တ္ခ်င္လာတယ္။ ဒီေတာ့ သူက ရဟန္းမ၀တ္ခင္ အိမ္စီးပြားကို အဆင္ေျပေအာင္ အကုန္စီစဥ္ေပးခဲ့ျပီး ရဟန္း၀တ္လိုက္ေတာ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်န္ခဲ့တဲ့မိသားစုမွာ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ သားသမီးေတြက ပညာေရးတန္းလန္းေတြႏွင့္ က်န္ေနခဲ့ေတာ့ ဇနီးလုပ္တဲ့သူက ရိပ္သာဆရာေတာ္ၾကီးဆီသြားျပီး သူ႔ေယာက်ာ္းကို ရဟန္း၀တ္ေပးလိုက္လို႔ အျပစ္တင္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ေနာက္ပိုင္းဆရာေတာ္ၾကီးက ဒီလိုကိစၥမ်ိဳးေတြအတြက္ ရဟန္းအျပီး၀တ္ခ်င္တဲ့ ေယာဂီေတြဆိုရင္ သား၊ သမီးေတြ လက္လႊတ္ႏိုင္တဲ့အေျခအေနအထိ ေရာက္ေအာင္ေစာင့္ဖို႔၊ ဒီၾကားထဲေတာ့ လူ၀တ္ေၾကာင္ဘ၀ႏွင့္ပဲ မိသားစုတာ၀န္ထမ္းရင္ တရားအားထုတ္ေနဖို႔ မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။ အားထုတ္ပံုနည္းလမ္းလည္း ေပးေတာ္မူပါတယ္။

တခ်ိဳ ႔ အပ်ိဳၾကီး၊ လူပ်ိဳၾကီးေတြက်ျပန္ေတာ့ အသက္အရြယ္ၾကီးေနျပီျဖစ္တဲ့ မိဘေတြကို လုပ္ေကၽြးေစာင့္ေရွာက္ေနၾကရတာေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ တခါတေလသူတို႔ေတြခမ်ာ တရားကို ေဇာက္ခ်လုပ္ခ်င္ၾကေပမယ့္ မိဘေတြကို ျပန္ငဲ့ေနရလို႔ စိတ္သြားတိုင္း ကိုယ္မပါႏိုင္ျဖစ္ေနတာမ်ိဳးေတြ ေတြ႔ဖူးပါတယ္။ ကိုယ္ကလြဲျပီး တျခားမိဘကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးႏိုင္မယ့္ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ိဳး မရွိေနဘူးဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔မွာ ေရြးခ်ယ္စရာလမ္းက မရွိပါဘူး။ မိဘကိုပဲ အသက္ထက္ဆံုး လုပ္ေကၽြးျပဳစုျပီး တရားကိုလည္း ႏိုင္သေလာက္အားထုတ္ေနဖို႔ပဲရွိပါတယ္။ တကယ္လို႔ ကိုယ့္ကိုယ္စားေစာင့္ေရွာက္ေပးႏိုင္မယ့္သူေတြလည္း ရွိမယ္၊ မိဘကလည္း လိုလိုလားလားခြင့္ျပဳမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အတိုင္းထက္အလြန္ပဲေပါ့။

ေနာက္တစ္ခ်က္ က်န္းမာေရးအေၾကာင္း ေျပာၾကည့္မယ္။

“အိုမႈကေန နာမႈမကူးခင္ ၀ိပႆနာအလုပ္အားထုတ္ၾကပါ။” လို႔ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးေတြက ဆံုးမမွာၾကားထားခဲ့ၾကပါတယ္။

ခႏၶာကိုယ္မွာ က်န္းမာေရးလည္းေကာင္းေနတုန္း၊ အရိုးေတြ၊ အေၾကာေတြ သန္မာတုန္း၊ သြားႏိုင္လာႏိုင္တုန္း၊ ေရာဂါၾကီးၾကီးမားမားမရွိတုန္းမွာ တရားအလုပ္ကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ထားသင့္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ခႏၶာကိုယ္မွာ တစ္ခုခုခၽြတ္ယြင္းလာေတာ့မွ အားထုတ္ၾကမယ္ဆိုရင္ သတိအားကလည္း မလိုက္ႏိုင္၊ စိတ္အားကလည္းနဲေနျပီးိ၊ ခႏၶာကိုယ္ကလည္း လူေကာင္းတစ္ေယာက္လို မဟုတ္ေတာ့တဲ့အခါက်မွဆိုရင္ အေတာ္ကို ခက္ခက္ခဲခဲ ဆင္းရဲပင္ပန္းၾကီးျပီး အားထုတ္ရပါေတာ့တယ္။

ရိပ္သာေတြမွာ တရားစခန္း၀င္ၾကတဲ့ ေယာဂီေတြမွာ တခ်ိဳ ႔ အခ်ိန္ၾကာၾကာမထိုင္ႏိုင္တဲ့သူေတြ၊ ခဏခဏ အေပါ့အေလးသြားေနရတဲ့သူေတြ၊ အာရံုေၾကာအားနည္းေနတဲ့သူေတြ၊ ကိုယ္လက္အဂၤါခ်ိဳ ႔ယြင္းေနၾကတဲ့သူေတြ လာျပီး အားထုတ္တတ္ၾကတာ အမလည္း ျမင္ဖူးမွာပါ။ ဘာပဲေျပာေျပာ သူတို႔ေတြကမွ ရိပ္သာအထိ ေရာက္ေအာင္လာႏိုင္ၾကလို႔ ေတာ္ပါေသးတယ္။ တခ်ိဳ ႔ပုဂၢိဳလ္ေတြမ်ားဆို ကိုယ့္အိမ္မွာတင္ ဘယ္မွ မသြားႏိုင္ေတာ့တဲ့အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္ေနၾကျပီ။ အဲဒီအခ်ိန္က်ေတာ့မွ တရားစအားထုတ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေတာ္ကို မလြယ္ေတာ့တာပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ့္သူငယ္ခ်င္းရဲ ႔မိခင္တစ္ေယာက္ဆိုရင္ ရုတ္တရတ္ေလျဖတ္ျပီး အိပ္ယာေပၚလဲွေနရေတာ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ တရားအားထုတ္တာေတာင္ မဟုတ္ေသးဘူး။  ပုတီးစိ္တ္ဖို႔ကိုေတာင္မွပဲ စိတ္အား၊ လူအားအေတာ္ၾကီးစိုက္ပါမွ ပုတီးလံုး တစ္လံုးကိုခ်ႏိုင္တဲ့အျဖစ္မ်ိဳးကို ျမင္ေတြ႔ခဲ့ဖူးပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ နာမႈဆိုတာက အိုတဲ့အထိေတာင္မေစာင့္ပါဘူး။ အရြယ္ငယ္ငယ္ႏွင့္လည္း နာၾကရတဲ့သူေတြအမ်ားၾကီးပါပဲ။ နာရာကေနတဆင့္ အိုတာကိုေက်ာ္ခ်ျပီး ေသသြားၾကတာေတြလည္း ဒုႏွင့္ေဒးပါပဲ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္တုန္းက ကၽြန္ေတာ့္ဘေလာ့ဂ္မွာ စာလာဖတ္ရင္းကေန အြန္လိုင္းမွာခင္မင္ခဲ့ရတဲ့ ဆရာ၀န္ အစ္မတစ္ေယာက္ဆို အသက္သံုးဆယ္ေက်ာ္၊ ေလးဆယ္နီးပါးထဲကပါပဲ။ တစ္ရက္ေတာ့ သူခြဲစိတ္ကုသမႈတစ္ခု ခံစရာရွိတယ္လို႔ဆိုျပီး ေျပာသြားတယ္။ ေနာက္ ေဆးရံုတက္ေနရင္း ကၽြန္ေတာ့္ဆီကို အီးေမးလ္တစ္ေစာင္လွမ္းပို႔လိုက္ေသးတယ္။  ေနာက္ေတာ့ အြန္လိုင္းမွာ ေတာ္ေတာ္ၾကာၾကာ ေပ်ာက္ေနရာက ေမးၾကည့္လိုက္ေတာ့ ခြဲစိ္တ္ကုသမႈခံရင္း ဆံုးသြားပါျပီတဲ့။ သူဆိုလည္း ဘာသာေရးကို စိတ္၀င္စားျပီး တရားအားထုတ္မႈပိုင္းကို စဖို႔အားယူေနတုန္း ေလ့လာေနတုန္းမွာတင္ ဘ၀ကအဆံုးသတ္သြားခဲ့ရပါတယ္။

ဒီေတာ့ နာမႈႏွင့္ ေသမႈက လူတစ္ေယာက္ဆီကို ဘယ္အခ်ိန္ လာမယ္မွန္းမသိေလေတာ့ သူတို႔မလာခင္ သူတို႔ကို ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းရင္ဆိုင္ႏိုင္မယ့္ တရားဆိုတဲ့ လက္တြဲေဖာ္ကို က်န္းမာေနတုန္းမွာ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္အခ်ိန္ေပးျပီး ရွာထားဖို႔က မျဖစ္မေနလိုအပ္လွပါတယ္ေနာ္ အမေရ။

Peter Drucker ရဲ ႔ What to do with the second half of one's life? ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကို ဘာသာေရးရႈေထာင့္ကိုပါ ထပ္ေပါင္းထည့္ျပီး ကၽြန္ေတာ္စဥ္းစားမိသေလာက္ အေျဖထုတ္ၾကည့္လိုက္တာပါ။ အစ္မလည္း ဒီေမးခြန္းရဲ ႔အေျဖကို ကိုယ့္ဘ၀အေျခအေနေတြႏွင့္ခ်ိန္ျပီး ထုတ္ယူႏိုင္လိမ့္မယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ယံုၾကည္ေနျပီးသားပါဗ်ာ။

ဘ၀သက္တမ္းတစ္၀က္မွာဘာေတြဘယ္လို ျပင္ဆင္ရမယ္ဆိုတာေတြကို အေျဖရွာျပီးသြားေတာ့ မေသခင္သိရွိသြားရမယ့္ ဘ၀ရဲ ႔ လွ်ိဳ ႔၀ွက္ခ်က္ေတြအေၾကာင္းလည္း ၾကံဳတုန္းတစ္ခါတည္း နည္းနည္းေလာက္ ေျပာလိုက္ခ်င္ေသးတယ္ အမေရ။ အမရဲ ႔ ေရႊရတုေမြးေန႔အတြက္ အထူးအမွတ္တရျဖစ္ေအာင္လို႔ပါေနာ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးေလးလေလာက္ကျဖစ္မယ္။ မဟာျမိဳင္ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက စကၤာပူကို ခဏၾကြလာတာ အြန္လိုင္းမွာ ဖူးလိုက္ရပါတယ္။ ဓါတ္ပံုေတြမွာ ဆရာေတာ္လက္ထဲ စာအုပ္တစ္အုပ္ ကိုင္ထားတာ ေတြ႔လိုက္ေတာ့ ဘာစာအုပ္လဲမသိဘူးဆိုျပီး စပ္စုမိတယ္။ ဆရာေတာ္ကို သြားဖူးခဲ့တဲ့ စကၤာပူက ညီမတစ္ေယာက္က စာအုပ္နာမည္ကို မွတ္လာျပီး ျပန္ေျပာျပလို႔ အြန္လိုင္းမွာ ရွာျပီး ဖတ္ၾကည့္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဆရာေတာ္ဖတ္ေနတဲ့ စာအုပ္နာမည္က John Izzo ေရးတဲ့ The Five Secrets You Must Discover Before You Die တဲ့။ စာေရးဆရာႏွင့္ သူ႔အဖြဲ ႔က အသက္ (၆၀) ေက်ာ္ အရြယ္ရွိၾကတဲ့ လူေပါင္း ၂၀၀ေက်ာ္ကို အင္တာဗ်ဴးလုပ္ျပီး သူတို႔ေျပာျပခ်က္ကေန ေရးထားတာပါ။

အခ်က္ (၅)ခ်က္က ဘာေတြလဲဆိုေတာ့
(၁) ကိုယ့္ကိုယ္ကို ရိုးသားႏိုင္ဖို႔
(၂) ဘ၀မွာ စိုးရိမ္ပူေဆြးမႈႏွင့္ ေနာင္တတရားေတြ က်န္မေနခဲ့ဖို႔
(၃) ကိုယ္ကိုယ္တိုင္အပါအ၀င္ ကိုယ့္မိသားစု၊ ကိုယ္ႏွင့္ဆက္ဆံေနရတဲ့သူေတြကို ခ်စ္တတ္ဖို႔
(၄) ဘ၀ကို လက္ရွိပစၥဳပၸါန္အခ်ိန္ေလးမွာပဲ ေနတတ္ဖို႔
(၅) ေလာကကို ကိုယ္ယူထားတာေတြထက္ ပိုျပီး ျပန္ေပးႏိုင္ဖို႔ ပါတဲ့။

ဒီအခ်က္ ငါးခ်က္ကိုသာ မေသခင္ေတြ႔ရွိခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဒီလူဟာ ေသေပ်ာ္တဲ့သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ပါျပီတဲ့။ လူတစ္ေယာက္အေနႏွင့္ မေသခင္သိသြားရမယ့္တရားေတြပဲေပါ့ အမေရ။

ဒီအခ်က္ငါးခ်က္ကို ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္လိုက္ေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ေဟာခဲ့တာေတြႏွင့္ကြက္တိျဖစ္ေနတာကို အံ့ၾသဖို႔ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ေတြ႔လိုက္ရတယ္။ ျမိဳ ႔ပတ္ရထားၾကီး ဘယ္ဘူတာကိုပဲသြားသြား ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဒီဘူတာကိုပဲ ျပန္ဆိုက္ရတယ္ ဆိုတာလို ကမၻာေပၚက အသိပညာရွင္ေတြ၊ ေတြးေခၚပညာရွင္ေတြ ၾကံဆေတြးေခၚလိုက္သမွ်၊ ေတြ႔ရွိလိုက္သမွ်အမွန္တရားဆိုတာေတြဟာ ဘုရားရွင္ရဲ ႔ သစၥာတရားမွာပဲ ေနာက္ဆံုးဂိတ္ဆံုးရတာပါပဲေနာ္။

ကဲ...အမေရ။ အမရဲ ႔ ေရႊရတုေမြးေန႔အတြက္ ကၽြန္ေတာ္ အမအသံုးတည့္ေလာက္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ျပီး ဒီစာစုေလးကို ေမြးေန႔လက္ေဆာင္အျဖစ္ႏွင့္ ေရးေပးလိုက္ပါတယ္။ အသံုးမတည့္ခဲ့ရင္ေတာင္မွ အမွတ္တရအျဖစ္ႏွင့္ေတာ့ သိမ္းထားျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ ထင္ပါတယ္။

အစ္မတစ္ေယာက္ က်န္ရွိေနတဲ့သက္တမ္းတစ္၀က္ကို အႏွစ္သာရအျပည့္အ၀ႏွင့္ အသံုးခ်ရင္း ရည္မွန္းထားရာ ၊ ဆုေတာင္းထားရွိရာ ပန္းတိုင္ဆီကို အခက္အခဲမရွိ၊ ေဘးမထိပဲ ေအးခ်မ္းေအာင္ျမင္စြာ ေရာက္ေအာင္သြားႏိုင္တဲ့သူ တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါေစေၾကာင္း စစ္မွန္တဲ့ ေမတၱာအာသီသႏွင့္ ဆုေတာင္းေပးလိုက္ပါတယ္ေနာ္ အမေရ။

အမရဲ ႔ ေမာင္ငယ္

Bliss

19.07.2012 (Thu.)

+++++++++++++++++++++++++++++++++++

ေက်းဇူးတင္စြာ ေလးျမတ္စြာ တန္ဘုိးထားအပ္ပါတယ္...။ အခ်ိန္၊ေစတနာ၊ ေမတၱာ...အသိပညာ တုိ႔ကုိ ေပးဆပ္မွ်ေ၀ ရတဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူးထက္ သာလြန္ေကာင္းျမတ္စြာ ကၽြန္မ၏ေမာင္ေလး Bliss မွ ရရွိပါေစ.သား.။