ထုိင္းျပည္သူေတြအတြက္ေရႊေခ်ာင္းေတြကေတာ့ သီလ၊ဘာဝနာ၊စရဏ စြမ္းအား နဲ႔ ဆြဲယူရရွိထားၿပီး ျပန္လည္ မေပးလွဴခင္မွာ....(စြဲသူ နဲ႔ စြန္႔သူ)လူအမ်ား သိၾကတဲ့ ထုိင္းဘုန္းေတာ္ႀကီး အာဂ်န္ခ်ား နဲ႔ ထုိင္းမွာ ရဟႏၱာလုိ႔နာမည္ ေၾကာ္ၾကားတဲ့ အာဂ်န္ မဟာဘူးဝါး တုိ႔ ရဲ႔ ေမြးရပ္ေျမ အီဆန္၊Isan ဆုိတဲ့ေဒသ ဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႔ အေရွ႔ေျမာက္ဘက္ မွာ လာအုိႏုိင္ငံ ရဲ႔ နယ္စပ္မွာ တည္ရွိပါ တယ္..။ လာအုိႏုိင္ငံ နဲ႔ မဲေခါင္ ျဖစ္အားျဖင့္ နယ္စပ္မွာ ပုိင္း ျခားထားတဲ့ မဲေခါင္ ျမစ္ဝွမ္း ေဒသလည္း ျဖစ္ပါ တယ္..။အဲဒီေဒသ က ထုိင္းေတြ ကေတာ့ မဲေခါင္ျမစ္နဲ႔ ျမစ္ဝွမ္း၊ အီဆန္ေဒသ ဟာ နဂါးတုိ႔ ရဲ႔ ေနအိမ္ ျဖစ္တယ္ လုိ႔ ယုံၾကည္ ၾကပါတယ္..။
ကၽြန္မ မွာ ေရာက္ခါစ သြားေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့တဲ့ ကၽြန္မ တုိ႔ေက်ာင္းနားက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ကုိေရာက္သြား ေတာ့ ၊ေမာက္ေမာက္ၾကြားၾကြား ဦးေခါင္းခုႏွစ္လုံး ပါရွိ ၿပီး စိမ္းလဲ့လဲ့ ကုိယ္ထည္ ရွိတဲ့ နဂါးႀကီး ႏွစ္ေကာင္ ၿခံရံထားတဲ့ မုခ္ဦး အဝင္ဝဟာ ထူးဆန္းတဲ့ ခံစားခ်က္ ျဖစ္ေစခဲ့ရပါတယ္..။
အီဆန္ေဒသ သားေတြျဖစ္ၾကတဲ့ အာဂ်န္ခ်ား(၁၉၁၈-၁၉၉၂) နဲ႔ အာဂ်န္မဟာဘူးဝါး(၁၉၁၃-၂၀၁၁) တုိ႔ ဟာ ေလး ႏွစ္ စီခြာၿပီး ေမြးဖြားၾကပါတယ္။ ထုိင္း Thai Forest Tradition လုိ႔ေခၚတဲ့ေတာရ ေဆာက္ တည္ၾကတဲ့ ဘုန္းႀကီး ေတြ ရဲ႔ အဝန္းအဝုိင္းမွာ က်င့္ႀကံ အားထုတ္ၾကတဲ့ ဆရာတူ တပည့္ႏွစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္..။ ဆရာကေတာ့ Ajahn Mun Bhuridatta အာဂ်န္မြန္း ဆုိတဲ့ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ မွာ ပ်ံလြန္ေတာ္မူသြားတဲ့ ထုိင္း ရဟႏၱာ ဆရာေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီနည္း နဲ႔ ဒီ ထုိင္းဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား ကုိ အမွီျပဳၿပီး ရဟန္း ဘဝ ေရာက္ခဲ့ တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ ငံမွ Geology ဘြဲ႔ ရ ဘုန္းဘုန္းအာဂ်န္ဥတၱေမာ(ယခုသီရိလကၤာ) ေျပာျပပုံအရေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ေဝဘူ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ရဲ႔ အားထုတ္နည္းနဲ႔တူပါတယ္တဲ့..။ ဆရာေတာ္ အာဂ်န္ခ်ားကေတာ့ တရားအားထုတ္နည္းကုိ ဥေရာပနဲ႔ အေနာက္ ႏုိင္ငံမ်ား မွာ ျပန္႔ပြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ သလုိ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း မ်ားစြာကုိလည္း တည္ေထာင္ ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္..။
အာဂ်န္ မဟာဘူးဝါးကုိေတာ့ http://www.forestdhammabooks.com/ တြင္မ်ားစြာေသာ ေထရ ဝါဒ တရားဓမၼ စာအုပ္မ်ား ကုိေရးသား ခဲ့ေလေသာ စာေရးဆရာဘုန္းႀကီး ျဖစ္သာ ကၽြန္မ အရင္က ေတာ့ ၾကည္ညဳိ ခဲ့တာပါ..။ အခု ထုိင္းႏုိင္ငံ ကုိေရာက္ရွိေနထုိင္မိကာမွ ဆရာေတာ္ အာဂ်န္ မဟာဘူ ဝါး ရဲ႔ တန္ခုိးရွိန္ေစာ္ ကုိ ထိသိခံစားရပါတယ္..။
ထုိင္းႏုိင္ငံ တစ္ဝွမ္း လုံး ၀မ္းနည္း ပူေဆြးၾကပါတယ္..။TV ကေန လုိင္းတစ္ခု ေပးထားၿပီး ဂုဏ္ျပဳ ပူေဇာ္ ထုတ္လႊင့္ ေနခဲ့ တာမုိ႔ သည္စာကုိေရးဘုိ႔ ကၽြန္မ က အဲဒီလုိင္းကုိ ဖြင့္ထားလုိက္ပါတယ္..။
ဒီေန႔ ည ဝတ္ျပဳပြဲမွာ ဦးေဆာင္ ပူေဇာ္တ့ဲ ဆရာေတာ္က ကၽြန္မ အရင္ပုိစ့္မွာေရးသားခဲ့ဘူးတဲ့ ကၽြန္မတုိ႔ ေက်ာင္းက Faculty of Pharmacy မွာ ပရိတ္လာရြတ္ေပးတဲ့ဆရာေတာ္ ျဖစ္ေနလုိ႔ ကၽြန္ ဝမ္းသာ အားရ ကန္ေတာ့မိပါတယ္..။
ကၽြန္မရဲ႔တကၠသုိလ္ကေတာ့ ဘာသာေရးအဓိက ဦးစားေပးေလေတာ့ ဆရာေတာ္ဘုရားကုိပူေဇာ္ရန္ ပုိ႔ေဆာင္ ေပး ပါတယ္။ ပူေဇာ္ၾကသူေတြမ်ားတာမုိ႔ ညဘက္တြင္ေအးေအးေဆးေဆး ဝတ္ျပဳပူ ေဇာ္ၾကႏုိင္ၾကဘုိ႔ ၂၀.၂.၂၀၁၁ ညေနမွာ ကားသုံးစီး ျဖင့္သြား ေရာက္ပူေဇာ္ ခဲ့ပါတယ္..။
အမွန္တကယ္ပဲ ရုိးစင္း လွတဲ့ ေတာရေက်ာင္းေလးပါ..။ ထူထပ္ေနတဲ့ေတာအုပ္ထဲမွာ သဘာဝ သစ္ရုိင္းေတြနဲ႔ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္း ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါ တယ္..။ေတာၾကက္ေလး ေတြ ကအိပ္တန္းတက္လုိ႔။ သစ္ပင္ေတြ ေအာက္မွာ ပဲ တရားနာခဲ့ပါတယ္..။
အဲဒီေန႔ က မင္းသမီး ခ်ဴလာဘြန္းပါ လာေရာက္ဝတ္ျပဳခဲ့ပါတယ္..။ ဆရာေတာ္ဘုရားဟာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ေလာက္က ထုိင္း ႏုိင္ငံ မွာစီးပြားေရးအၾကပ္အတည္းျဖစ္စဥ္ တုံး က အလွဴေငြ ရရွိေအာင္ ၁၄ ႏွစ္တာ စီမံကိန္းနဲ႔ ဦးေဆာင္အလွဴခံေပးခဲ့ပါတယ္..။ ေရႊေခ်ာင္း တန္ခ်ိန္ ၁၂-တန္ ႏွင့္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၀ သန္းေက်ာ္ ရရွိၿပီး လုိအပ္တဲ့အခါ ႏုိင္ငံေတာ္ ရံပုံေငြ အျဖစ္ တုိင္းသူျပည္သား မ်ားအ တြက္ သုံးစြဲရန္ ဘဏ္မ်ား မွာ အပ္ႏွံထား ခဲ့ပါတယ္..။
ထုိင္းဘုရင္ နဲ႔ မိဘုရားက အခါအားေလ်ာ္စြာ လာေရာက္ ဖူးေမွ်ာ္ၾသဝါဒခံယူေလ့ရွိ ခဲ့ပါတယ္။ သမီးေတာ္ ခ်ဴလာဘြန္ ကေတာ့ ေတာရေက်ာင္း အစပ္ ကေလး မွာ အိမ္ေတာ္ ေဆာက္ၿပီး တရားအား ထုတ္ခဲ့ပါတယ္..။ ဆရာေတာ္ ဘုရားရဲ႔ ေမတၱာရိပ္က သမီးလုိ႔ ေတာင္ ထုိင္းျပည္သူေတြက တင္စား ၾကပါတယ္..။
ဖူးေမွ်ာ္ သူမ်ား ကုိ အခမဲ့ ေကၽြးေမြး လွဴဒါန္းတဲ့ ေနရာေတြက ေတာ့ ကၽြန္မတုိ႔ ပြဲေစ်းတန္းေတြက ဆုိင္ခန္းေတြလုိ အေျခခ် ေနထုိင္လွဴဒါန္း ေနခဲ့ၾကပါတယ္..။ အလွဴခံပုံးေတြက ေတာ့မီးခံေသတၱာ အလတ္စားေတြခ်ထားတာပါ။ ဘဏ္ အသီးသီး ကလည္း ATM Machine မ်ားစြာ စီမံ ေပးထားၾကပါ တယ္..။
ဒီေန႔ ညကေတာ့ ဆရာေတာ္ဘုရား ရဲ႔ ရုပ္ကလာပ္ အျဖစ္ေနာက္ဆုံး ညပါပဲ..။ မနက္ျဖန္ဆုိရင္ မီးသၿဂဳႌလ္ ပါေတာ့မယ္။ ဆရာဝန္နဲ႔ သူနာျပဳဆရာ၊ဆရာမ ၅၀၀ေက်ာ္ ေရာက္ရွိေနခဲ့ပါၿပီ။ ေရႊ႔ေျပာင္းေဆးခန္း အငယ္စား ေလးေတြကေတာ့ ၁၀၀ေက်ာ္ရွိပါတယ္..။လူနာတင္ယာဥ္ အစီး ၂၀ နဲ႔ ရဟတ္ယာဥ္ ၃စီးက လာေရာက္ပူေဇာ္ၾကသူ ငါးသိန္းေက်ာ္ ကုိေစာင့္ေရွာက္ ေပးေနပါတယ္..။
ဆရာေတာ္ ဘုရားရဲ႔ ရုပ္ကလာပ္ ကုိ ေတာ့ စံေက်ာင္း ေနရာကေန မီးသၿဂိဳလ္ မဲ့ ေနရာမွာ ယာယီစံေက်ာင္း သုိ႔ ေရႊ႔ထားကာႏွင္းဆီအျဖဴ ေတြ ေဖြးေဖြးလႈပ္ ေနေအာင္ ၿခံရံထားပါတယ္..။
ဟင္းလင္း ျပင္ျဖစ္ေနတဲ့ ေတာင္ကုန္းေလး ေပၚမွာ စီစဥ္ထားတာမုိ႔ ေကာင္းကင္ ေကဘယ္ႀကဳိးေတြနဲ႔ ထီး အႀကီးႀကီးကုိ ခ်ိတ္ဆြဲ အုပ္မုိးေနေစတာ တစ္ခမ္းတစ္နားပါပဲ..။
ထုိင္းႏုိင္ငံ Public Health ဒုတိယ ဝန္ႀကီး ကေတာ့ ေလ့က်င့္ေပးထားတဲ့ ထမင္းခ်က္ အေယာက္ ၁၀၀၀ ကုိ ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းဆြမ္းခ်က္ေဆာင္မွာ ခ်က္ျပဳတ္ေစၿပီး သန္႔ရွင္းေရး၊ ေဘးကင္းေရးန႔ဲ သန္႔စင္တဲ့ ေသာက္သုံးေရ ရရွိေရး တုိ႔ကုိ စီမံေပးထားပါတယ္..။
"Luangta Wat Ban Tad's Compilation of Anecdotes and Observations".ဆုိတဲ့ ဆရာေတာ္ ရဲ႔ အေတြ႔အႀကဳံ မ်ားကုိ စုစည္းေရးသားထားတဲ့ စာအုပ္မ်ား စီဒီမ်ား၊ ရုပ္ပုံေတာ္မ်ား လွဴဒါန္းေနတာ ကေတာ့ မရည္မတြက္ ႏုိင္ေအာင္ပါ..။
ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ရဲ႔ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့တဲ့ ေန႔ရက္မွသည္ မတ္လ ၁ရက္ေန႔အထိ လာေရာက္ လွဴဒါန္းၾကတာ ေတြကေတာ့ ထုိင္းဘတ္ေငြ ၂၆၈ သန္းေက်ာ္ နဲ႔ ေရႊ ၅၅-ကီလုိ ဂရမ္ ရရွိေနခ့ဲပါၿပီ..။
ဆရာေတာ္ ဘုရား က ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္မကဘူး ကမၻာ့ Buddhist Community မွာပါ နာမည္ ေက်ာ္ၾကား ေလးစား ရုိေသ သူေတြမ်ားလွပါတယ္..။ ၁၉၃၄ မွာ ရဟန္း အျဖစ္ခံယူခဲ့ ၿပီး ၁၆ႏွစ္ တာအားထုတ္ၿပီး ခ်ိန္မွာ ရဟႏၱာ ျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္..။
မနက္ျဖန္ (၅.၃.၂၀၁၁ ) မွာ မီးသၿဂဳိလ္ပါေတာ့မယ္..။ ဓာတ္ေတာ္မ်ားၾကြင္းက်န္လိမ့္မယ္ဆုိတာ အားလုံးကေစာင့္ေမွ်ာ္ေနပါၿပီ..။
ျမတ္ဗုဒၶ ရဲဲ႔ အဘုိးတန္ သားေတာ္ တစ္ပါးရဲ႔ ဘဝ ခရီး မွာ ကုိယ္တုိင္လည္း က်င့္ႀကံအားထုတ္ လုိ႔ ပန္းတုိင္ ေရာက္ေစခဲ့သလုိ အမ်ား အတြက္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္း ေအးျမတဲ့ အရိပ္ကုိ အရွည္ တည္တန္႔ေအာင္ ခ်န္ထားေပးခဲ့ၾကပါတယ္..။
ေတာရေဆာက္တည္ ၿပီး ဒါန၊သီလ၊ ဘာဝနာ ဆုိတဲ့ ကုသုိလ္ ျဖစ္ေစတဲ့ အလုပ္ သုံးမ်ဳိး ကုိ က်င့္ႀကံ ႀကဳိး ကုတ္ အားထုတ္ခဲ့လွ်င္ ေလာကီေရးရာ ေကာ ေလာကုတၱရာေရးရာ ပါျပည့္စုံ ႏုိင္ပါေၾကာင္း ဆရာေတာ္ဘုရား ကသက္ေသ ျပေနပါေတာ့တယ္..။
ကၽြန္မ တုိ႔ ရဲ႔ Buddhist Community တြင္ သူေတာ္စင္မ်ားစြာ ထြက္ေပၚၿပီး ေလာကကုိ ေစာင့္ေရွာက္ ႏုိင္ၾကပါေစ ေၾကာင္း ၊ ဆုေတာင္းမိ ရင္း တီဗီမွ ဆရာေတာ္ဘုရား ရဲ႔ ရုပ္ကလာပ္ေတာ္ ကုိ ရုိေသစြာ ဦးညႊတ္ ကန္ေတာ့မိပါေတာ့ တယ္။
စာၾကြင္း---ဓာတ္ပုံမ်ား ၊မွတ္စုမ်ားေပးပုိ႔ေပးပါေသာ ၊ ကၽြန္မ ရဲ႔ေမာင္ေလး ေဒါက္တာ ထြန္းလင္းမုိး ( Cornell University ) ကုိ ေက်းဇူးတင္ရွိပါတယ္..။